Paniek

'Lief, ik voel me niet goed!'

Het is midden in de nacht, en ik ben direct klaarwakker en in opperste staat van paraatheid. Dit is hoe het alweer bijna drie weken geleden begon. En het is me meteen duidelijk dat mijn lief het gevoel heeft dat hij opnieuw een herseninfarct heeft. Hij ziet er verstard uit, heeft een starende blik, durft zich nauwelijks te bewegen, en voelt zich duizelig. Maar hij reageert adequaat op mijn vragen, en ik zie en voel niets bijzonders. Behalve overprikkeling. De start van zijn fysieke revalidatie in combinatie met gezellige bezoekjes is hem teveel geweest. Terugkijkend gaf zijn lichaam daar eergisteren al de eerste signalen van. En nu is het bingo.

Angst- of paniekgevoelens na een (potentieel) levensbedreigende ziekte of aandoening. Misschien heb je ze ooit zelf ervaren, misschien zit je er middenin. Misschien ook sta je naast iemand die dit doormaakt. Ik heb het geluk (bij een ongeluk) dat ik beide ken. Na mijn longembolieën heb ik ze tot mijn wanhoop veelvuldig gehad. Ja, zelfs nu nog, ruim zes jaar later, is het de manier waarop mijn lichaam mij laat voelen dat de grenzen van mijn belastbaarheid bereikt zijn. Hoewel het bij mij nog maar kleine 'vlaagjes' zijn, is en blijft het een bizarre gewaarwording. Want ik heb me vaak afgevraagd waarom mijn lijf met paniekgevoelens reageert, terwijl ik me op dat moment helemaal niet angstig voel. Toch zijn die sensaties op zo'n moment dermate sterk dat meteen terugschakelen naar een staat van innerlijke kalmte onmogelijk is. Het verschil in energetische frequentie tussen de staat van angst naar die van innerlijke rust is simpelweg te groot om ineens te overbruggen.

Hoe naar ook, deze ervaring helpt me om nu mijn man in zijn proces bij te staan. Hoe ik dat doe? Misschien helpt onze ervaring jou ook, of je nu 'patiënt', naaste of hulpverlener bent. Reden genoeg om hier beknopt iets te delen over mijn inzichten:

1. Na het doormaken van een mogelijk levensbedreigende ziekte of aandoening ontstaat er tijdelijk een soort hyperfocus op het lichaam en wat daarin voelbaar is. Er treedt een bepaald automatisme in werking dat voortdurend 'scant' of het wel of niet goed met je gaat. Die hyperfocus is heel vermoeiend en niet fijn (want het voelt alsof je gevangen zit in een onbetrouwbaar voertuig), maar heeft een waardevolle functie: je moet je lichaam opnieuw leren kennen.

2. Besef daarbij dat je lichaam bij overprikkeling reageert met het opnieuw of versterkt aanwezig zijn van de oorspronkelijke symptomen van je ziekte of aandoening. Het zijn de zwakkere plekken in je lichaam en zenuwstelsel geworden. En als je goed leert luisteren, vormen die een waardevolle signaalfunctie: Doe een stapje terug, neem rust, de grens is bereikt!

3. In ieder van ons huist een zeer primitief overlevingsmechanisme dat alarm slaat zodra er mogelijk opnieuw sprake is van een levensbedreigende situatie. Het voelt vrij letterlijk alsof niet de geest maar het lichaam die paniekgevoelens produceert. Begrijpelijk, want je instinct wil maar één ding, en dat is overleven. Dit maakt het mogelijk dat je paniekgevoelens ervaart zelfs als je, zoals mijn man, van nature helemaal geen angstig persoon bent.

4. Neem je gevoelens serieus. Het vertrouwen in je lichaam en gezondheid is fundamenteel aangetast. De sensaties in je lichaam zijn echt, ook als de dreiging dat niet is. Praat erover met een naaste. Praten helpt vaak al om uit de ergste paniek te komen, waardoor je ook weer zuiverder kunt voelen hoe het daadwerkelijk met je gaat. En als je twijfelt, laat je onderzoeken door een arts. Soms heb je een (paar) keer medische geruststelling nodig om het vertrouwen in je lichaam weer terug te krijgen. En helaas gaat het in sommige gevallen ook echt niet goed. Dus luister altijd naar je gevoel.

5. Zoek afleiding die je vrolijk maakt. Ik schreef mijn lief vannacht op recept een theatershow van Jochem Myjer voor. Daarna volgde er nog een van Lenette van Dongen. Lachen en angst kunnen niet tegelijk bestaan. Lachen helpt je om te ontspannen en je energetische frequentie weer te verhogen naar een plek waar je je fijner voelt. Jochem Myjer hielp mij door menig moeilijke nacht. Nu hielp het ook mijn man om zijn rust weer te vinden, en te constateren dat er behalve overprikkeling geen reden was om alarm te slaan.

6. Waarschijnlijk voel je je de dag(en) erna nog heel wiebelig. De crisis is bezworen, maar dat betekent niet dat je er meteen weer bent. Rust is het devies. Daarna heel voorzichtig aftasten wat wel lukt en wat niet. Mijn lief zei het mooi vanmorgen: 'Ik wil de tijd nemen om de ruimte ónder de grens weer te vinden.' En dat is precies wat het van je vraagt. Frustrerend als die ruimte maar zo klein blijkt dat je vrijwel niets kunt ondernemen. Dat zelfs een bezoekje of telefoontje al meer is dan je aankunt. Maar, heel belangrijk...

7. Probeer moed en vertrouwen te houden, en geef je over aan het proces waarin je je bevindt. Die ruimte onder de grens zal beetje bij beetje groter worden, en je gaat manieren vinden om je binnen die ruimte te bewegen. De hyperfocus op je lichaam neemt mettertijd af, en heel langzaam ontstaat er een nieuwe jij, en een voor jou nieuw normaal. Hoe moeilijk het op dit moment ook is. 💛🍀🌈