Zo binnen, zo buiten

Onlangs nam een vrouw van halverwege de veertig contact met me op. Ik ken haar uit mijn vroegere zorgnetwerk en heeft een beginnende burn-out. Ze vertelt me dat de verantwoordelijkheid van haar baan als een zware last op haar drukt. Van het kleinste verzoek schiet haar stressniveau omhoog. Ze vraagt of ik haar kan helpen. Ik zeg tegen haar dat ze van harte welkom is als het energetisch werk haar aanspreekt. Gisteren kwam ze voor een eerste sessie. Ze vertelt dat ze haar huis heeft verkocht, en haar telefoonabonnement heeft opgezegd. Ze wil vrijer leven, zo min mogelijk afhankelijk zijn van instanties. Ook in haar werk zou ze het liefst minder verantwoordelijkheden dragen en meer rust ervaren, wellicht zelfs iets totaal anders gaan doen. Ze weet alleen nog niet wat.

Met haar verhaal laat ze glashelder zien waar het in onze samenleving aan schort en voor welke verandering we staan: lange tijd hebben we ons wegbewogen van de eenvoud. De welvaart nam toe, en technologische ontwikkelingen maakten onze mogelijkheden vrijwel onbegrensd. We verloren onze verbinding met de natuur en elkaar. Ja, omdat onze aandacht meer en meer naar buiten gericht werd, en we dagelijks overspoeld worden door ontelbare prikkels, raakten we zelfs van ons zelf en ons eigen lichaam vervreemd. We horen niet meer wat het ons te vertellen heeft over onze werkelijke behoeften, of maken simpelweg niet de tijd om te luisteren en te doen wat het vraagt. Zo beschouwd is het niet verwonderlijk dat met de welvaart ook daaraan gerelateerde ziektes kwamen en dat het aantal mensen met een burn-out gigantisch is.

In ons zorgsysteem ligt de nadruk op symptoombestrijding in plaats van dat we de oorzaken aanpakken. Reclames vertellen ons, triest genoeg, dat we met een pilletje of smeerseltje geen last meer hoeven hebben van maag of knie, en weer alles kunnen doen. Omdat onze lichamen geduldig om aandacht blijven vragen, zijn we veelal chronisch ziek. Maar niet alleen de mensen zijn ziek, de samenleving als geheel – onze organisaties en systemen – is dat. Zo binnen, zo buiten.

En nu? Nu bevinden we ons op een keerpunt. Langzaam openen steeds meer mensen de ogen. We staan pas aan het begin – er is nog een heel grote slag te slaan – maar toch zal de bewustzijnsverandering zich als een olievlek verspreiden. Ook mijn collega zal weer andere mensen inspireren met de keuzes die zij op dit moment maakt. Nog veel te vaak is de behandeling van burn-out erop gericht iemand met allerlei handvatten weer binnen het bestaande leven en werk te helpen functioneren. We proberen onszelf weerbaarder te maken tegen de zieke systemen waarin we leven, terwijl het evengoed die systemen zélf zijn die vernieuwing en genezing behoeven. We plakken een pleister zonder naar de wond eronder te kijken. Economisch belang gaat nog veel te vaak vóór menselijk belang. Dat mag nu veranderen. Een verandering die begint in ons als mensen.

Tijdens en na de behandelsessie voelt mijn collega hoe vermoeid ze eigenlijk is. Maar ze voelt ook ontspanning. Dat is goed, want vanuit die ontspanning kan ze gaan voelen waar ze behoefte aan heeft en welke vervolgstap ze zou willen zetten. Het pad naar genezing loopt eerst verder de diepte in. Van doen naar niet-doen. Van de vorm – de baan en het normale leven – naar de leegte. Van duidelijkheid en het hebben van controle naar niet-weten. Van willen naar overgave. Van iets-zijn naar puur en alleen maar Zijn. Het oude wil tot de laatste steen afgebroken worden. Dit is niet zelden een heel lastige fase die mensen soms het liefst overslaan. Het is een fase die tijd kost en frustreert, omdat we vanuit onze oude overtuigingen vinden dat we toch méér zouden moeten doen of kunnen. Het gevaar schuilt er dan ook in dat we een poosje uitrusten om vervolgens op de oude voet verder te gaan. Om na verloop van tijd te ontdekken dat dat niet gaat. We zijn niet meer de oude, we worden dat ook niet meer, en moeten dat eigenlijk ook niet meer willen.

Een proces als dit vraagt van ons onszelf opnieuw uit te vinden. Daartoe mogen we vóór al het andere - voordat we weer in staat zijn ons te richten op de buitenwereld - diep naar binnen keren. Voelen wat daar leeft en wat er geheeld wil worden. Oude, onbewuste en niet helpende overtuigingen ontdekken en onderzoeken. Nooit geuit verdriet of pijn aanschouwen en omringen met het licht van ons bewustzijn.

Met het verkopen van haar huis heeft mijn collega een duidelijk statement gemaakt. Ze zegt daarmee als het ware dat ze niet langer bereid is om mee te draaien in oude maatschappelijke systemen. Maar dat besluit moet ook verinnerlijkt worden en daar is de beweging naar binnen voor nodig. Want wat vanbinnen onveranderd blijft, zal zich onherroepelijk – al is het dan in andere vormen – in de buitenwereld opnieuw manifesteren. Terwijl innerlijk geheelde mensen uiteindelijk ook de samenleving en haar systemen kunnen, en zullen, genezen. Iets waar ik graag, door middel van het energetisch werk, mijn steentje aan bijdraag.